تحول تاریخی طبیعی زاینده رود و شکل گیری مدنیّت در حاشیة آن

نویسندگان

دکتر محمد حسین رامشت

علیرضا عباسی

مجید منتظری

چکیده

یکی از روشهای بررسی تغییرات اقلیمی و مکانیسم ردیابی آن بویژه در دوران چهارم، بازشناسی فرمهای ارضی است (موضوع مهم زمین ریخت شناسی) حاکمیت و استمرار هر اقلیمی بر منطقه، سبب عملکرد یک سیستم شکل زایی در آن منطقه می شود؛ لذا آنچه بعنوان پدیده های ژئومرفولوژی در سطح خارجی پوسته برجای می ماند، بعنوان میراث اقلیمی گذشته، کلیدی در حل معمای تحولات و تغییرات آن محیط می تواند محسوب شود. اگر نظریة «دریاچه های دوران چهارم بستر بروز مدنیّت در ایران» (رامشت،77 13) را بپذیریم، درخواهیم یافت که از نظر تاریخی این گونه مطالعات می تواند کمک فراوانی در شناخت بهتر استقرار شهرنشینی و سکونتگاههای بشری بنماید. این مقاله فشرده ای از یک کار تحقیقی ژئومرفولوژی در بخش علیای حوضة آبریز زاینده رود است که به روش استقرایی و با تکیه بر بازشناسی پدیده های ژئومرفیک حاشیة ساحل دریاچة زاینده رود و در قالب برهان خلف صورت گرفته و نتایج آنرا می توان به این شکل بیان داشت: دریاچة فعلی سد زاینده رود، بقایای یک دریاچة طبیعی بوده است و بر خلاف نظر «اوبرلندر» محقق آمریکایی که بخش علیای حوضة زاینده رود را قسمتی از حوضة آبریز کارون معرفی کرده، خود یک حوضة بسته داخلی بوده است. رودخانة زاینده رود بعد از پارگی دریاچه بصورت یک رودخانة دایمی در آمده و هسته های اولیة سکونتگاهی در بخش وسطای آن بوجود آمده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیر تحول محیط زاینده رود و تعامل آن با شهر تاریخی اصفهان(تا پایان عصر صفوی)

: اصفهان شهزی است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول محیط طبیعی – تاریخی آن رودخانه پرداخته می شود.د این بر...

متن کامل

تأثیر گسل جوان زاگرس بر شکل گیری دریاچه های کواترنری مطالعه موردی: کهن دریاچه های زاینده رود، کاکلستان و ازنا

  یکی از موضوعات مهم دربارة رشته کوه زاگرس، ناهماهنگی بین برخی ازآبراهه­ها و ساختار زمین­شناسی آن است. این موضوع در مورد شبکه آبراهه­های زاینده­رود به یکی از بحث برانگیزترین مباحث تبدیل شده، به گونه­ای که در این باره سه فرضیه متفاوت عنوان شده است. برای رفع این اختلاف نظرها و رسیدن به یک نتیجه­گیری کلی، این حوضه و دو حوضه کاکلستان و ازنا  به  فاصله 62 و 85 کیلومتری شمال خاوری آن، مورد مطالعه دقی...

متن کامل

تغییرات کیفی آب زاینده رود درطول مسیر

تغییرات کیفیت شیمیایی آب زاینده رود در طول مسیر آن از ایستگاه پل مورگان تا باتلاق گاو خونی با برداشت نمونه های فصلی از چهارده ایستگاه در طی سه سال موردمطالعه قرا ر گرفت. غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی آب شامل کلسیم ‘منیزیم ‘ سدیم ‘ پتاسیم ‘ کلر ‘ سولفات و بی کربنات و بعضی از عناصر سنگین شامل آهن‘ روی‘مس ‘ منگنز‘ کبالت‘ کادیموم‘ نیکل ‘ سرب‘ نقره ‘ کرم و فسفر وهمچنین هدایت الکتریکی و PH نمونه های ...

متن کامل

واکاوی تاریخی شکل گیری و گسترش سینمای تجربی براساس ویژگی‌های آن

اولین فعالیت‌های برادران لومیر و ادیسون پس از اختراعشان "دوربین فیلمبرداری"، ثبت اولیه فیلم‌های تجربی تاریخ سینماست. فیلم‌سازان و نظریه‌پردازانی که در حیطه این هنر رشد کرده و صاحب‌نظر شدند، کوشش نمودند تا به مرور، علم و دستور زبان سینما را به نگارش درآورده و سبک‌ها، ژانر‌ها و انواع دسته‌بندی برای فیلم‌ها را تعریف نمایند. همچنین آن‌ها روش‌‌های گوناگونی در ساخت فیلم را تجربه و ایجاد کردند که در گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های جغرافیایی (منتشر نمی‏شود)

ناشر: موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیا

ISSN 1026-6836

دوره 36

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023